Slow Food – z czym to się je?

Aby to sprawdzić, Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich zorganizował stoisko na targach dobrego smaku Slow Food w Stuttgarcie.
Targi odbywały się w dniach od 12 do 15 kwietnia. Zgromadziły miłośników wyjątkowych smaków z różnych zakątków Niemiec. Pojawiło się na nich 400 wystawców z 50 krajów. Prezentacje Slow Food obejmowały szeroką gamę produktów oraz gotowych dań. Organizatorzy przewidzieli dla odwiedzających specjalne stoliki, gdzie goście zgodnie z dewizą ruchu, mogli w miłej atmosferze cieszyć się wyjątkowym smakiem produktów.

Jedną z atrakcji targów przygotowaną z udziałem Lokalnej Grupy Działania „Suwalszczyzna” było stoisko informacyjno-degustacyjne Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Goście odwiedzający targi mieli niepowtarzalną możliwość spróbowania przysmaków z naszego regionu, takich jak kindziuk, kabanosów, białych kiełbas (z rodzimych rdzennych ras takich jak świnia złotnicka, czy też krowa polska czerwona), ryb z suwalskich jezior, razowca na zakwasie, kiszonych warzyw, tradycyjnych konfitur, tłoczonych soków oraz sękaczy.
Motywem przewodnim ekspozycji było jednak zwiększenie zainteresowania obszarami wiejskimi województwa podlaskiego wśród gości z Niemiec, co ma kapitalne znaczenie dla rozwoju turystyki wiejskiej, a w konsekwencji przyczynić się do poprawy warunków życia na wsi. Niemniej jednak uczestnictwo w targach miało jeszcze jeden cel: sprawdzenie jakie znaczenie dla lokalnej gospodarki ma uczestnictwo w ruchu Slow Food.
Slow Food to międzynarodowy ruch konsumencki z unikalnym podejściem. Działa poprzez lokalne grupy pasjonatów, producentów i miłośników dobrego jedzenia (tzw. „convivia”). Wyjątkowość tego systemu opiera się na budowaniu relacji międzyludzkich na zasadzie wymiany doświadczeń wśród grona znajomych. Podczas spotkań uczestnicy wymieniają się spostrzeżeniami i doświadczeniami w tematyce kulinarnej. Nic więc dziwnego, że pojawia się również temat rekomendacji dla określonych produktów.  Takie rekomendacje są sygnałem dla członków ruchu oraz jego sympatyków do podejmowania decyzji konsumenckich.

Jakie produkty mogą liczyć na rekomendacje?

Otóż ruch Slow Food bazuje na trzech podstawowych zasadach:
- smaku,
- czystości,
- sprawiedliwości odnośnie ludzi i przyrody.
Jakość produktów powinna wynikać z naturalnego i lokalnego systemu produkcji oraz wyjątkowości wyrobu (w tym zachowanie bioróżnorodności). W produktach zgodnych ze „Slow Food” należy pamiętać o braku domieszek sztucznych substancji dodatkowych w produktach oraz sprawiedliwym korzystaniu z zasobów przyrody oraz podziału dochodu.

Czy uczestnictwo w systemie określonych produktów jest opłacalne dla producentów?

Aby uzyskać odpowiedź na to pytanie zaprosiliśmy na nasze stoisko Pana Christopha Mohr – dziennikarza z telewizji SWR Landessendermarketing, od lat związanego z ruchem Slow Food.
Zajmuje się on promocją niemieckich wyrobów lokalnych, które nie zawsze są znane miejscowej ludności, a zasługują na poznanie i popularność. Pan Mohr przyznał, że istnieje tendencja do obniżania się z czasem jakości niektórych produktów, dlatego też tak ważne staje się budowanie świadomości konsumenckiej i systemu rekomendacji. Ruch Slow Food odpowiada na potrzebę wyłowienia z dużej ilości produktów obecnych na rynku tych wyjątkowych i to bez potrzeby stosowania nadmiernej formalizacji. Nasz rozmówca jest przekonany, że uczestnictwo w Slow Food przynosi z czasem producentom wymierne korzyści finansowe.

I nic dziwnego, jeśli ten powstały we Włoszech w latach osiemdziesiątych ruch ma obecnie ponad 150 000 członków w 150 krajach, w tym 11 000 w samych Niemczech. Marka „ślimaka” towarzyszy w codziennych decyzjach zakupowych najbardziej świadomym konsumentom, którzy są skłonni zapłacić za produkty tradycyjne w sposób adekwatny do ich prawdziwej wartości. Są to ludzie, którzy nie życzą sobie na talerzu sztucznych dodatków, przyspieszaczy, wypełniaczy, wzmacniaczy, modyfikacji i innych cudów, które oferuje „nowoczesny” przemysł.

Przyzwyczajeni do systemu polegającego na kontroli i certyfikacji (jak ma to miejsce np. w systemie produkcji ekologicznej) dążyliśmy do uzyskania odpowiedzi jak udaje się zarządzać jakością bez zewnętrznych rygorów.

Kto mógłby udzielić nam lepszych wyjaśnień niż szefowa ruchu Slow Food w Niemczech – Pani Ursula Hudson?

Zaprosiliśmy ją wraz ze współpracownikami na nasze stoisko, gdzie odbyliśmy bardzo interesującą rozmowę. Pani Ursula Hudson potwierdziła, że oprócz zaufania w zarządzaniu jakością pomaga wewnętrzny system kontroli dokonywany przez samych zainteresowanych, biorących udział w Slow Food. Klucz do sukcesu leży w bardzo lokalnym charakterze „conviviów”. Zasady, którymi kierują się członkowie ruchu są bardzo elastyczne – w końcu zawsze możemy powiedzieć przyjacielowi, że zainteresował nas określony produkt. Co istotne dla większych producentów uzyskaliśmy informację, że nie jest istotna skala produkcji: ważna jest jakość produktu oraz ludzie, którzy za nim stoi. Nasza rozmówczyni pozytywnie odniosła się do pomysłu stworzenia regionalnego serwisu internetowego zawierającego rekomendacje „ślimaka”. Lista polecanych produktów jej zdaniem powinna być tworzona raczej w ramach niewielkich, lokalnych sieci. Takie rozwiązanie będzie skuteczniejsze, niż jedna wielka grupa o zasięgu regionalnym.
Nawiązana znajomość okazała się cenną przepustką do bezpośrednich rozmów z niemieckimi producentami zaangażowanymi w Slow Food. Rozmowy te stały się ważną wskazówką dla dalszych działań realizowanych przez SR KSOW w zakresie rozwoju sektora żywności tradycyjnej na terenie województwa podlaskiego.

Przypomnijmy, że w Planie Działania KSOW na lata 2012-2013 znalazła się inicjatywa „Lista Produktów Tradycyjnych i Slow Food razem!”, której celem jest stworzenie wiarygodnej bazy danych producentów takich wyrobów jak babka i kiszka ziemniaczana, ogórki kwaszone czy też sery w formie strony internetowej.

Na terenie województwa podlaskiego funkcjonuje jedno convivium „Vigrensis”, promującej swe wyroby jako Ulica Smaczna, które blisko współpracuje z LGD Suwalszczyzna. W ramach tego zrzeszenia organizowane są otwarte, cykliczne spotkania „Podążajcie za ślimakami”. Więcej informacji znajdziecie Państwo na facebooku wpisując w wyszukiwarce hasło „Slow Food Vigrensis”.