Podlaskie Forum Agroturystyczne

   W dniu 7 grudnia 2012 r. odbyło się Podlaskie Forum Agroturystyczne organizowane wspólnie przez SR KSOW z Politechniką Białostocką – Wydział Zarządzania, PROT oraz PODR w Szepietowie. Konferencja odbyła się na Wydziale Zarządzania PB w Kleosinie.

POBIERZ MATERIAŁY KONFERENCYJNE

 [po otwarciu okna prosimy kliknąć na niebieski napis "pobierz"]

Przedsięwzięcie miało cel uruchomienie procesu integracji branży turystyki wiejskiej oraz zwiększenie jej zaangażowania w kreowanie i realizację Planu Działania KSOW. Inicjatywa spotkała się z dużym zainteresowaniem – wzięło w niej udział ok. 140 osób: przedstawicieli samorządu terytorialnego, lokalnych grup działania, stowarzyszeń oraz kwaterodawców. Inicjatywa stała się również okazją do wręczenia nagród i wyróżnień w konkursie „Przyjazna wieś”.
Konferencję otworzył gospodarz obiektu, gdzie obyła się konferencja - prof. zw. dr hab. inż. Joanicjusz Nazarko – Dziekan Wydziału Zarządzania Politechniki Białostockiej wspólnie z Mieczysławem Kazimierzem Baszko – Wicemarszałkim Województwa Podlaskiego. Podlaskie Forum Agroturystyczne zaplanowano w sposób, który miał połączyć wysoki poziom wykładów z możliwością wyzwolenia potencjału uczestników w toku dyskusji.

   Wykłady przeprowadzili: dr inż. Mikołaj Jalinik – Katedra Turystyki i Rekreacji z Wydziału Zarządzania Politechniki Białostockiej, który dokonał przeglądu rozwoju branży w województwie podlaskim, Pani Katarzyna Śniecińska – Prezes LGD „Kraina Bobra” przedstawiła wymagania formalne – w tym ubezpieczeniowe, podatkowe dla osób prowadzących agroturystykę. Kolejnym ważnym wystąpieniem była prezentacja Pana Eugeniusza Kowalskiego – Prezesa Stowarzyszenia Agroturystycznego „Żubr”, który w bardzo ciekawy sposób zaprezentował wymogi sanitarne związane z żywieniem osób korzystających z noclegu w agroturystyce. Przedstawiciel PODR – Pani Joanna Czarkowska dokonała prezentacji wyników inwentaryzacji kwater agroturystycznych województwa podlaskiego. Oprócz powyższych wystąpień uczestnicy zapoznali się z niektórymi działaniami Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich prowadzonymi na rzecz turystyki wiejskiej, następnie zorganizowano moderowaną dyskusję.

   „Jest to wstęp do umocnienia i nawiązania trwałej współpracy pomiędzy instytucjami zaangażowanymi w rozwój turystyki wiejskiej oraz kwaterodawcami i ich zrzeszeniami na rzecz rozwoju branży” – zauważył Mieczysław Kazimierz Baszko – wicemarszałek Województwa Podlaskiego. Marszałek zauważa iż działania podejmowane na poziomie regionu dla swej skuteczności muszą mieć charakter dodatkowy i wspierający, gdyż to od samych przedstawicieli branży zależeć będzie wizerunek i jakość turystyki wiejskiej w województwie podlaskim.

   Najważniejsze ustalenia konferencji:
Zobowiązania formalne: przepisy regulują, że rolnik, który prowadzi dodatkową działalność w postaci świadczenia usług turystycznych musi spełnić szereg wymogów, jak np. rejestracja działalności w gminie (jako „inny obiekt”), posiadać funkcjonujące gospodarstwo rolne, a w przypadku żywienia turystów zgłosić ten fakt do właściwego miejscowo stacji SANEPIDu. Porównując liczby kwater z wynikami wstępnej inwentaryzacji widać wyraźnie, że na tej płaszczyźnie jest wiele do zrobienia.

   Definicja agroturystyki: istnieje potrzeba dokonania podziału „kwater agroturystycznych” oraz pozostałych obiektów turystyki wiejskiej. Przyjmując definicję zgodnie z obowiązującymi przepisami należy dokonać rozróżnienia obiektów prowadzonych w ramach gospodarstwa rolnego oraz innych podmiotów. Nie oznacza to w żadnym razie podziału na lepszych i gorszych – chodzi raczej o usystematyzowanie branży pod kątem prowadzonych w przyszłości działań o charakterze informacyjnym, szkoleniowym i promocyjnym.
Standaryzacja usług: kwatery agroturystyczne nie mają obowiązku poddawania się kategoryzacji, jak ma to miejsce np. w przypadku hoteli. Niemniej jednak mając na względzie jasny przekaz do potencjalnych odbiorców należy rozważyć klasyfikację obiektów w oparciu o dwa niezależne od siebie standardy:
- standard rozumiany jako wyposażenie wnętrz oraz infrastruktury dostępnej dla turysty,
- standard rozumiany jako możliwość obcowania z wiejską kulturą oraz czynne uczestniczenie w życiu wiejskim, w tym spożycie produktów lokalnych.

      W Polsce mamy duży zasób dobrych praktyk, należy zwłaszcza zwrócić uwagę na dokonania standaryzacji kulturowej, opracowanej przez Stowarzyszenie „Żubr”. Żadne z obecnie stosowanych rozwiązań nie zapewnia możliwości bezpośredniego zastosowania ich na terenie całego województwa podlaskiego. Niemniej jednak różne rozwiązania stanowią dobry punkt wyjścia do dyskusji i prac nad kompleksowym systemem w regionie.
Baza danych: integracja działań branży mogłaby następować w oparciu o regionalną bazę danych.
      Wymagania sanitarne: żywienie nakłada na przedstawiciela branży turystyki wiejskiej odpowiedzialność za bezpieczeństwo zdrowotne. Należy zadbać o odpowiednią organizację kuchni w agroturystyce. Jak pokazuje przeprowadzona w ramach KSOW analiza, jest to rzecz jak najbardziej wykonalna, a zastosowanie zasad dobrej praktyki higienicznej i dobrej praktyki producenckiej w połączeniu z odpowiednio zaprojektowanym przebiegiem procesu technologicznego, przyczynia się nawet do ułatwienia pracy. W większości przypadków odpowiednie zagospodarowanie kuchni nie jest ponad siły przeciętnego właściciela agroturystyki, gdyż wielu rolników z domu wynosi wysoką dbałość o higienę i bezpieczeństwo produkcji. Zignorowanie tej dziedziny jest bardzo ryzykowne, gdyż może prowadzić do dotkliwych sankcji karnych w przypadku kontroli lub np. zatrucia gościa. Należy przy tym pamiętać, że zatrucie może pojawić się w odwiedzanej w międzyczasie lodziarni lub cukierni, a w przypadku braku stosowania odpowiednich procedur przez gospodarza może i tak może dotknąć go finansowo.
     Nazewnictwo: uczestnicy zauważyli, że słowo „kwatera” w języku polskim ma konotację z wojskowością lub harcerstwem i niekoniecznie odpowiada standardom związanym z wypoczynkiem wiejskim. Dlatego też należy zastanowić się nad propagowaniem substytutów odnośnie „kwater” czy też „kwaterodawców”.

   Materiały informacyjne: uczestnicy zwrócili uwagę na potrzebę udostępnienia branży materiałów promocyjnych wydawanych przez Urząd Marszałkowski, PROT itp. Najbardziej interesującym wariantem dla turystów są odrywane mapki z dodatkowymi informacjami na odwrocie (szlaki, noclegi itp.).
Rękodzieło ludowe: należy zwrócić większą uwagę na opis dostępnych w regionie przedmiotów rękodzieła ludowego. Jest ono znaczącą atrakcją z punktu widzenia turysty poszukującego pamiątki z wakacji.
Działania szkoleniowe: należy zwrócić uwagę na podnoszenie kompetencji branży turystyki wiejskiej, zwłaszcza, że niektóre działania nie mieszczą się w sferze kompetencji administracji publicznej.
    Współpraca z branżą: należy zwracać większa uwagę na potrzeby turystyki wiejskiej – zwłaszcza w kontekście tablic informacyjnych itp. Ustawianie ich w sposób nieuzgodniony z branżą może obniżyć jakość i skuteczność działań.
Niezależnie od powyższych ustaleń uczestnicy konferencji wypełnili ankietę, której wyniki pozwolą na doprecyzowanie kierunków działania KSOW na rzecz turystyki wiejskiej.

     Wyniki Konkursu „Przyjazna Wieś”:
Podczas konferencji „Podlaskie Forum Agroturystyczne” został podsumowany konkurs „Przyjazna wieś” na najlepszy projekt w zakresie infrastruktury realizowany na terenach wiejskich przy wsparciu środków unijnych. Organizacja konkursu miała na celu pokazanie przykładów dobrych projektów realizowanych w ramach programów finansujących działania skierowane na wsparcie infrastruktury technicznej, społecznej i ekologicznej na  wsi oraz promocję lokalnych społeczności, które najatrakcyjniej  zainwestowały środki finansowe i zasoby ludzkie w swój mikroregion, wykorzystując fundusze unijne.
      Na szczeblu krajowym jest to IV edycja tego konkursu. Komisja wyłoniła zwycięzców w dwóch kategoriach: infrastruktury technicznej i infrastruktury społecznej. Z infrastruktury ekologicznej nie wpłynęły zgłoszenia.
    Zwycięzcami tegorocznej edycji konkursu „Przyjazna wieś” na najlepszy   projekt w zakresie infrastruktury realizowany na terenach wiejskich przy wsparciu środków unijnych od 2004 roku w województwie podlaskim w poszczególnych kategoriach zostali:

  Infrastruktura techniczna:
• I miejsce: gmina Dubicze Cerkiewne za projekt „Przebudowa, rozbudowa oraz wyposażenie Gminnego Ośrodka Zdrowia w Dubiczach Cerkiewnych w ramach realizacji programu dostosowawczego”
• II miejsce: gmina Filipów za projekt „Zagospodarowanie plaż gminnych w Filipowie Czwartym i Wólce”
• III miejsce: gmina Kleszczele za projekt „Budowa budynku zaplecza sanitarnego do obsługi kąpieliska przy zalewie w Repczycach”

  Wyróżnienie finału wojewódzkiego w kategorii infrastruktura techniczna:
• Gmina Nowinka za projekt „Budowa placu zabaw w miejscowości Olszanka, Nowinka, Monkinie”
Infrastruktura społeczna
• I miejsce: gmina Narewka za projekt „Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Siemianówce”
• II miejsce: gmina Orla za projekt „Zagospodarowanie centrum miejscowości Orla”
• III miejsce: gmina Perlejewo za projekt „Remont świetlicy w Czarkówce Małej”

   Wyróżnienie finału wojewódzkiego w kategorii infrastruktura społeczna:
• Gmina Dąbrowa Białostocka za projekt „Przebudowa budynku remizy strażackiej na cele świetlicy wiejskiej oraz zagospodarowanie centrum wsi Bagny”
• Gmina Grajewo za projekt „Kompleks świetlic wiejskich w gminie Grajewo”
• Gmina Jasionówka za projekt „Przebudowa i rozbudowa budynku świetlicy wiejskiej w miejscowości Milewskie”
• Gmina Kolno za projekt „Rozbudowa i nadbudowa budynku świetlicy wiejskiej – Wiejskiego Ośrodka Kultury”
• Gmina Przytuły za projekt „Budowa i wyposażenie placu zabaw przy szkole podstawowej w Przytułach”

   W sumie wpłynęło 13 formularzy zgłoszeniowych niestety jeden został odrzucony, ponieważ nie spełniał wymogów formalnych wymaganych w regulaminie. Regionalna Komisja Konkursowa oceniła 12 projektów. Projekty, które  zajęły I miejsca w kategorii technicznej i społecznej wzorem lat ubiegłych wzięły udział w etapie ogólnopolskim organizowanym przez Fundację Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA na zlecenie Sekretariatu Centralnego KSOW.
   Podczas oceny projektów szczególny nacisk położony został na ich wpływ na rozwój lokalny i regionalny, tworzenie nowych miejsc pracy, partnerstwo przy realizacji projektu, użyteczność, a także na ochronę środowiska i przystosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych. Pokonkursowa publikacja zwycięskich projektów może stać się inspiracja dla dalszych pomysłów na infrastrukturę wiejską, tworzoną zgodnie z naturą i dziedzictwem kulturalnym.